Openhartige vaders en zoons in Zo vader, zo zoon

Bron: Noordhollands Dagblad

Toen de Hoornse hotelier Gert van der Valk nog een Valkje was, gooide hij met dingen naar klanten en reed hij met zijn step van de trap in het hotel waar hij woonde. Kantoorboekhandelbaas Steef Stumpel heeft wel eens ‘een blundertje gemaakt van toen nog een miljoen gulden’. Twee ontboezemingen die de sfeer tekenden in een openhartig interview met vaders en zonen over hun familiebedrijven, tijdens de jongste netwerkbijeenkomst van Ondernemend West-Friesland. Tegenover Robert-Jan Knook namen Gert-jan en Gert van der Valk, Louis en Colin van der Laan en Steef en Jeroen Stumpel geen blad voor de mond.

Familiebedrijven zijn in West-Friesland sterk vertegenwoordigd. Ze behoren tot de meest succesvolle. Van de 25 winnaars van de jaarlijkse West-Friesland Méér Prijs waren er 23 een familiebedrijf. Deze worden vaak gezien als motor van de economie. Ze investeren meer, maar hebben ook specifieke problemen zoals de opvolging in de leiding. Uit recent onderzoek, waar adviesbureau BDO bij betrokken was, blijkt dat 70 procent van de familiebedrijven na de eerste generatiewisseling omvalt. De opvolgers durven minder risico te nemen, doen minder aan onderzoek en ontwikkeling, maar keren meer dividend uit en zien het rendement aanzienlijk dalen. 13 procent van de familiebedrijven overleeft de tweede wisseling, 4 procent de derde.

Ondernemend West-Friesland

Aanleiding genoeg voor Robert-Jan Knook en Rob van Loon om er een bijeenkomst van hun platform Ondernemend West-Friesland aan te wijden, bij Van der Laan in Zwaag. Het waren niet de minste bedrijven die zij wisten te strikken. Nicolaas van der Valk richtte in 1862 de eerste herberg op. Nu zijn er alleen al in Nederland meer dan zestig vestigingen. Het zijn de vierde en vijfde generatie die nu aan het roer staan. Van der Valk Hoorn opende twee jaar geleden, telt circa 200 personeelsleden en is met zijn combinatie van casino en bioscoop zo succesvol dat het concept gekopieerd wordt in nieuwe vestigingen zoals die in Gorinchem. CEO Gert-Jan van der Valk vertelde in Zwaag dat er op dit moment in Nederland tien nieuwe Van der Valk hotels in aanbouw zijn, maar geen enkele in de buurt van West-Friesland. ,,Niemand durft naast Gert te gaan zitten.’’

20161027_mr_34316

Veel glas

Bij Van der Valk kreeg ieder kind ’dat aan de beurt was’ een hotel of restaurant. En anders was een baan binnen de bedrijven mogelijk. ,,Als je bij ons de ramen wast heb je al gauw een glazenwassersbedrijf met zo veel glas.’’ Alle Van der Valken die in het familiebedrijf werken zijn samen eigenaar. Stumpel had zijn eerste winkel in 1880 en telt nu tien winkels en drie bedrijfsmatige vestigingen, waar in totaal een kleine 120 mensen werken. Steef is de vierde, Jeroen de vijfde generatie. Lou van der Laan, zoon van de smid, begon op 3 juli 1941 als dorpselektricien in Zwaag. Diens zoon Louis droeg het bedrijf in 2007 over aan zijn zonen, Colin en Dennis. Aan de hand van thema’s werden allerlei vraagstukken belicht. Wat weegt uiteindelijk zwaarder, het familie- of het bedrijfsbelang? Daar waren alle betrokkenen het wel over eens. Jeroen, die twee jaar geleden eigenaar werd, maar zijn vader nog wel als directeur naast zich heeft: ,,Familiebelang is bedrijfsbelang. Er zijn wel eens woorden, maar dat los je op.’’ Bij Van der Valk geldt hetzelfde. Gert van der Valk: ,,Als het met het bedrijf goed gaat, gaat het de familie ook goed.’’ Hij vertelde over de afspraak dat er na acht uur ’s avonds niet meer over de zaak wordt gepraat. ,,Maar dat lukt mij nooit.’’

20161027_mr_34465

Directie wast af

Bij Van der Laan, liet Colin weten, telt ’de verantwoordelijkheid voor 120 gezinnetjes’ zwaar. ,,Zo lang je niet zwart-wit hoeft te kiezen is harmonie fantastisch, maar uiteindelijk prevaleert het bedrijf.’’ Hij en Dennis proberen zo veel mogelijk naast hun mensen te staan, vaak ook letterlijk. Dat laatste geldt ook bij Van der Valk. Gert-Jan vertelde dat hij probeert op eerste en tweede kerstdag bij elk van de 22 hotels langs te gaan van de groep waar hij aan het hoofd staat. ,,Als het nodig is kun je helpen.’’ Dat gebeurde niet zo lang geleden nog, vertelde Gert. In een spoelkeuken waren er twee ziek en een van de stress weggelopen. ,,Dat is een kritiek punt in de organisatie waar het niet mag vastlopen. Dus hebben wij daar toen drie uur in de afwas gestaan.’’ Zo waren ze weer terug op het niveau waar elke Van der Valk begint. Organische groei, noemde vader Gert-Jan dat. Zijn drie zonen en twee dochters zitten allen in het bedrijf. ,,Je groeit er in, van kratjes sorteren tot bestuurder.’’ Uiteindelijk komen de beste mensen naar voren, is zijn ervaring. In zo’n grote familie gaat dat natuurlijk ook wat eenvoudiger. Kleinere familiebedrijven hebben die luxe niet. Steef Stumpel is dan ook blij dat Jeroen de nodige kwaliteiten bleek te hebben. Zijn andere kind, Marleen, had geen ambities in die richting. Vader (65) is nog wel mededirecteur en werkt nog 100 procent mee. Louis van der Laan is opgevolgd door zijn twee zonen, maar is nog wel adviseur. ,,Ondernemerschap zit in je DNA, maar het gaat ook om opvoeding. Aanpakken werd thuis gestimuleerd. De jongens weten dat het nergens vanzelf gaat.’’

20161027_mr_34440

Geen dankjewel zeggen

Zij hebben warme herinneringen aan de overdracht. ,,Dat was zó emotioneel, bij de notaris. Het was alsof hij zijn kindje overdroeg naar de nieuwe generatie’’, zei Colin. ,,Maar we mochten geen dankjewel zeggen. Het was een dag die ik nooit meer vergeet.’’ Het was hun eerste streven hun vader ’zo misbaar mogelijk’ te maken. Colin voelt zich ondernemer en heeft daar lol in: ,,Je hebt ook een soort drang het succesvoller te maken.’’ Gert van der Valk vindt het logisch dat hij probeert het beter te doen dan zijn vader. ,,Stilstaan is achteruit gaan.’’ Of hij zijn vader ooit opvolgt als bestuurder weet hij niet. ,,Maar ik zie mezelf méér doen dan alleen het runnen van Hotel Hoorn’’.

20161027_mr_34388

Beste vriend

Alle zonen spraken vol trots over hun vader. ’Mijn coach’, zei Jeroen. Colin: ,,Er is onvoorwaardelijk vertrouwen. We hebben aan een half woord genoeg.’’ Gert: ,,Hij is vader, collega én mijn beste vriend.’’ Niet dat alles altijd pais en vree is. Jeroen vertelde dat zijn vader na de overname nog een belangrijke beslissing heeft genomen zonder het hem te vertellen. Steef, in boetekleed: ,,Dat was ik altijd zo gewend.’’ Het was het enige rimpeltje. Steef: ,,Jeroen is de baas!’’ In het belang van het bedrijf, en dus van de familie.

Tekst: Eric Molenaar NHD

Fotografie: Marcel Rob

20161027_mr_34424

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.